Việc cưỡng chế GPMB tại xã Bình Yên, huyện Thạch Thất (Hà Nội): Dân sai, chính quyền cũng có khuyết điểm

Liên quan vụ cưỡng chế ngày 24/1/2014 (sát tết Giáp Ngọ) xảy ra ở thôn Vân Lôi, xã Bình Yên, huyện Thạch Thất (Hà Nội), chiều ngày 14/3/2014 UBND huyện Thạch Thất tổ chức họp báo làm sáng tỏ vụ việc. Dân tự ý xây dựng trên đất đã quy hoạch không có giấy phép là vi phạm pháp luật, UBND huyện tổ chức cưỡng chế đúng, nhưng cũng thừa nhận có khuyết điểm chưa sâu sát để xảy ra tình trạng cưỡng chế giáp tết là thời điểm nhạy cảm, khiến người dân và công luận không đồng tình…

Huyện cưỡng chế  đúng pháp luật

Vì sao 62 hộ dân ở thôn Vân Lôi, xã Yên Bình lại ồ ạt xây dựng công trình trên 8.034m2 vào những ngày trước tết Giáp Ngọ dẫn tới bị xử lí vi phạm, cưỡng chế 18 hộ khiến “tiền mất tật mang?”. Tại buổi họp báo, ông Trần Đức Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất nêu rõ, nguồn gốc khu vực người dân xây dựng công trình trái phép bị lập biên bản, đình chỉ thi công và cưỡng chế là khu đất được quy hoạch khu tái định cư Nam đường tỉnh lộ 420 phục vụ GPMB khu công nghệ cao Hòa Lạc (giai đoạn 1). Ngày 1/4/2008 UBND tỉnh Hà Tây (cũ) ban hành Quyết định số 727/QĐ-UB thu hồi hơn 36ha đất thuộc các thôn Vân Lôi, Thái Bình (xã Bình Yên) làm khu tái định cư. Đến nay, 531/662 hộ dân đã bàn giao 28,24ha đất, chỉ còn 7,8ha chưa GPMB, riêng thôn Vân Lôi có 5,99ha với 119 hộ dân.

Cưỡng chế xây dựng sai phạm ở thôn Vân Lôi, xã Bình Yên, huyện Thạch Thất, TP Hà Nội.

Dự án Khu công nghệ cao Hòa Lạc có tổng diện tích 1.586ha. Một trong những nguyên nhân khiến tiến độ xây dựng khu công nghệ chậm trễ là do vướng mắc về GPMB. Để đẩy nhanh tiến độ dự án khu công nghệ, cần nhanh chóng GPMB khu tái định cư, trong đó có 5,99ha tại thôn Vân Lôi. Tháng 10/2013 Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và TĐC dự án tiếp tục phối hợp với xã Bình Yên triển khai GPMB tại thôn Vân Lôi, song chỉ có 17/119 hộ thực hiện thống kê, kiểm đếm phục vụ GPMB, số hộ còn lại cố tình trì hoãn, gây cản trở cho việc lập hồ sơ.

Xây dựng trái luật nhằm trục lợi khi bồi thường

Sau khi có chủ trương bồi thường hỗ trợ tái định cư, Thanh tra Xây dựng huyện Thạch Thất phát hiện 8 hộ xây dựng trái phép đã có quyết định thu hồi đất nên lập hồ sơ xử lí vi phạm. Một số hộ cam kết tự tháo dỡ công trình, số khác vẫn tiếp tục vi phạm. Đến tháng 1/2014, lợi dụng giáp tết Nguyên đán, 54 hộ xây dựng mới nhà cấp 4, dựng tường bao, xây bể nước, công trình phụ trên đất ở, đất vườn, đất nông nghiệp, một số hộ dỡ mái lợp ngói, mái tôn, tấm lợp, đổ mái bê-tông thay thế nhằm trục lợi kinh phí bồi thường. Trong 62 hộ vi phạm, có 12 hộ xây nhà cấp 4 331m2, 28 hộ nhà bê-tông 1.668m2. Có 4 hộ diện tích xây dựng từ 100 – 133m2. Có 42 hộ xây tường bao 3.323m2, 2 hộ có tường xây từ 226 – 241m2; 27 hộ xây 2.450m3 bể, có bể xây tới 207 – 332m3.

Ông Lê Văn Mão, Chủ tịch UBND xã Bình Yên cho biết, xã đã lập biên bản đình chỉ thi công 62 hộ. Ngày 19/1/2014 UBND xã ban hành Kế hoạch số 06/KH-UBND cưỡng chế. Qua vận động 12 hộ tự tháo dỡ công trình, 32 hộ tự tháo dỡ một phần công trình, còn 18 hộ phải cưỡng chế. Đối với 13 công trình nhà vi phạm, gồm một số hộ xây mới, một số hộ dỡ mái ngói đổ mái bê-tông (những hộ dân đang ở) có đơn xin được giữ lại công trình để ở tạm và cam kết sau tết âm lịch tháo dỡ, đồng thời sẽ phối hợp với địa phương thực hiện kiểm đếm GPMB. Hiện xã đang đôn đốc các hộ thực hiện cam kết và phối hợp GPMB.

Sau khi cưỡng chế xã Bình Yên có yên bình?

Sai phạm của các hộ dân ở thôn Vân Lôi, xã Bình Yên đã bị xử lí, nhưng chính quyền địa phương cũng thừa nhận có khuyết điểm trong việc chưa sâu sát để hàng loạt hộ dân vi phạm trật tự xây dựng. UBND huyện đang xem xét những sai phạm của một số cán bộ xã Bình Yên. Việc chưa xử lí cán bộ cũng là nguyên nhân gây bức xúc, người dân cho rằng dân sai phạm thì xử lí nghiêm, còn cán bộ có khuyết điểm liệu có nương nhẹ?

Khẳng định việc UBND huyện Thạch Thất cưỡng chế các hộ dân vi phạm xây dựng trái phép trên diện tích đất đã quy hoạch là đúng, tuy nhiên báo chí không đồng tình với việc tổ chức cưỡng chế vào thời điểm giáp tết. Báo chí dẫn chứng việc cưỡng chế  gia đình ông Đoàn Văn Vươn vụ Tiên Lãng (Hải Phòng) vào thời điểm giáp tết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo cần rút kinh nghiệm nghiêm khắc, vì cưỡng chế vào thời điểm đó là thiếu nhân văn, không hợp lòng dân.

Người dân xã Yên Bình cũng mong cơ quan liên quan sớm xem xét và xử lí sai phạm đối với cán bộ liên quan, tạo sự yên bình cho nhân dân xã Bình Yên. Vụ việc này cũng là bài học cho các địa phương, trong công tác giải phóng mặt bằng thu hồi đất.